Loài người đã từng "suýt" bị tuyệt chủng?
Trong suốt một triệu năm lịch sử phát triển, loài người cũng đã có những thời kỳ "lao đao" về số lượng và cũng đứng trước nguy cơ bị tuyệt chủng. Các nhà khoa học trường đại học Utah (Hoa Kỳ) đã tính toán kỹ lưỡng, 1,2 triệu năm về trước, thời kỳ tổ tiên chúng ta sống rải rác ở châu Phi, châu Âu và châu Á, dân số trên toàn thế giới chỉ vào khoảng 18.500 người và không thể vượt quá con số 26.000 người.
Điều này có nghĩa là số lượng loài người còn ít hơn cả tinh tinh (tổng số cá thể khoảng 25.000) và người vượn (ước tính khoảng 21.000 cá thể). Thời gian đó, tỉ lệ sinh của loài người gần như ở con số 0%. Sẽ ra sao nếu tình trạng 0% kéo dài? Tất nhiên, khi đó loài người sẽ bị tuyệt chủng hoàn toàn.
Loài người "suýt" bị tuyệt chủng?
Không chỉ một lần mà nhiều lần, loài người đã đứng trước thảm họa bị tuyệt chủng. Có thể kể đến sự kiện "siêu núi lửa" Toba phun trào ở Indonesia vào 70.000 năm trước, gây ra một "mùa đông hạt nhân", chỉ còn 15.000 người sống sót. Số người sống sót này đã phải rất khó khăn để duy trì sự sống trong khí hậu lạnh băng do vụ phun trào gây ra.
Một tính toán khác còn chỉ ra, trong suốt 2 triệu năm trước, số người trên hành tinh xanh thực sự chưa vượt quá con số 20.000 người. Một số nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thiết, sự thiếu biến dị trong trong ADN chính là nguyên nhân dẫn tới những giai đoạn "nút cổ chai" trong lịch sử loài người.
Việc sử dụng phương pháp mới trên các đoạn gen di truyền ADN trong bộ gen đã giúp các nhà khoa học nghiên cứu Di truyền học dễ dàng tìm hiểu về con người hiện đại cũng như tổ tiên sớm nhất của chúng ta. Nhờ vậy, các nhà khoa học sẽ có trong tay đầy đủ thông tin về các chuỗi ADN, từ đó xác định quy mô dân số các thời kỳ trước.
Nhà di truyền học về loài người Lynn B. Jorde và các đồng nghiệp đã tính toán được sự đa dạng về mặt di truyền giữa tổ tiên sớm nhất của chúng ta và con người hiện đại. Họ đi đến kết luận rằng, vào khoảng một triệu năm về trước, Trái đất đã từng xảy ra những thảm họa lớn, ít nhất cũng có quy mô như vụ “siêu núi lửa” Toba phun trào, đã quét sạch nhiều loài trên Trái đất. Giáo sư Jorde đưa ra giả thiết loài người và tổ tiên trực tiếp của chúng ta đã trải qua những chu kỳ bao gồm thời kỳ có quy mô dân số phát triển cũng như thời kỳ suy thoái đến mức đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Theo công bố của viện Hàn lâm Khoa học Mỹ, kết quả nghiên cứu về loài người cho thấy quy mô của loài người 1,2 triệu năm trước chỉ gồm khoảng 18.500 người ở độ tuổi sinh sản và không thể vượt qua con số 26.000. Điều này có nghĩa là trước sự xuất hiện của người tinh khôn ở châu Phi, số lượng người đứng thẳng - tổ tiên gần nhất của người hiện đại vẫn còn ở quy mô nhỏ, mặc dù đã di chuyển khắp thế giới. Con số này thể hiện rõ sự giảm sút bất thường của loài người. Tỷ lệ tử lớn hơn tỷ lệ sinh là điều đáng báo động và nguy cơ tuyệt chủng là điều không thể tránh khỏi.
Như vậy, sự kiện loài người gần như tuyệt chủng đã từng diễn ra và hiện nay, không chỉ các loài sinh vật khác đứng trước thảm họa "đại tuyệt chủng" mà loài người cũng có khả năng bị giảm số lượng.
Cuộc sống hiện đại ngày nay khiến con người trở nên văn minh và tiên tiến hơn thời đại xưa kia, nhưng đây cũng là điều đáng lo ngại. Khi con người đạt đến trình độ hiểu biết "đỉnh cao", ý thức về việc sinh đẻ sẽ giảm xuống. Dù trước đây, việc này đã từng xảy ra, loài người không quan tâm đến việc duy trì giống nòi, tỷ lệ tử vong tăng cao khiến loài người ở vào thế "bấp bênh". Nếu sự việc này lại diễn ra trong tương lai, điều các nhà nghiên cứu lo ngại sẽ thực sự xảy ra. Không cần đến một thảm họa hay sự mất cân bằng của hệ sinh thái, loài người sẽ tự động biến mất như các loài vật đã từng bị tuyệt chủng khác.
Giáo sư Jorde cho hay: "Loài người đang tự đẩy mình vào tình trạng tiến gần đến sự kiện "đại tuyệt chủng". Sự thay đổi của khí hậu, thảm họa thiên nhiên chỉ là một phần lý do, nguyên nhân chính vẫn là ở con người. Hiện tại, loài người đang can thiệp quá nhiều vào sự sống của muôn loài, tác động quá nhiều đến tự nhiên và quên đi việc duy trì nòi giống".
Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể cứu vãn được tình hình. Không bao giờ là quá muộn khi loài người biết sửa sai. Các nhà nghiên cứu hy vọng, trong tương lai gần, hệ sinh thái của chúng ta sẽ lấy lại được cân bằng nhờ việc tái tạo lại những sinh vật đã mất, ngừng tác động đến tự nhiên. Với cách đó, các thảm họa tự nhiên cũng tự động ngừng lại, không còn gây nguy hiểm cho muôn loài, trong đó có con người.
